ABDURRAHMAN EL-EMÂNÎ, Osmanlı dönemi müderrislerinden ve şârihlerindendir. Hayatı hakkında klasik edebiyat kaynaklarında bilgi bulunmamakla birlikte, bazı eserlerinde kendisi hakkında verdiği bilgilerden babasının adının Yakub olduğunu ve Ahi Çelebi kazası müftüsü olarak görev yaptığını öğreniyoruz. Ahi Çelebi kazası, günümüzde Bulgaristan sınırları içinde yer alan Smolyan (eski adıyla Paşmaklı) bölgesindedir. El-Emânî, “Risale-i Mevlid-i Şerif” adlı eseriyle tanınır. Bu eseri dolayısıyla Ahi Çelebi müftüsü iken Edirne’ye baş müderris olarak atanmıştır. Ayrıca, “Akaid Şerhi” adlı başka bir eseri de bulunmaktadır. Başbakanlık Osmanlı Arşivlerinde bulunan bir vesikaya göre, 1868 yılında Edirne’ye tayin edilmiştir.
El-Emânî’nin eserleri arasında şunlar bulunmaktadır:
• İ‘tiḳād Şerḥi: Erzurumlu İbrahim Hakkı’nın akaid manzumesinin Türkçe şerhidir. Eser, 1867’de tamamlanmış ve 1870’te basılmıştır.
• Risāle-i Mevlid-i Şerif: Müftülükten baş müderrisliğe tayinine sebep olan bu Arapça risale, 2016’da Beyrut’ta tekrar basılmıştır.
• Şerḥu Risāletü’l-Kefevī mine’l-ādāb: Kefevî’nin münazara âdâbına dair yazdığı risalenin Arapça mensur şerhidir.
• Tāriḫ ve Taḳvīmü’l-Emânî: Hicrî, Rûmî ve Milâdî takvimlere göre bilgiler veren 33 sayfalık Türkçe bir eserdir.
• Şerḥu Binā’il-ef‘āl: Arapça yazma bir eser olup, Binâ şerhidir.
• Şerḥ-i Mevlid-i Şerīf: Mevlid şerhi üzerine çalışmaları içermektedir.
Elimizdeki mevcut bilgiler sınırlı olsa da, yeni araştırmalarla daha fazla bilgi edinilmesi mümkündür.