Kadîm Şiirimizden Seçmeler Mecmuası 17. Yüzyıl

Şiir söz konusu olduğunda hemen herkesin şiirle, hususen kadîm şiirimizle ilgili söyleyeceği bir şey mutlaka vardır. Merhum Yahya Kemal Beyatlı’nın şimdi bir vecize gibi bilir bilmez herkesin diline doladığı meşhur sözü tekrara gerek yok. Bize lâzım olan, o sözü söyleyenin idrak ettiği devir ve fikrî seviyenin, bugünün idrakiyle karşılaştırıldığında durumun ne olduğudur. Burada bu farkı tartışmak niyetinde değilim. Mesele tarihî ve ictimâî birçok unsuru ihtiva ettiğinden zaten burada münakaşanın lüzumu da imkânı da yok. Ancak asıl mesele adına divan dediğimiz şiirin sadece bir şiir olmadığı, neşet ettiği zaman dilimi ile birlikte bugünün de insan idrakinin üstünde bir medeniyet mevzuunu ihata ettiği hususudur. Şiir de bunların arasında herhangi bir unsurdur. Yani mesele bir medeniyet ve aidiyet idraki meselesidir.
Şiir genellikle hakikatin arkasında dolanır. Bu sebeple her şiir bin okuyucunun karşısında bile bin mânâyı ifade edebilir. Zaten idrak ve irfan ile tahassüs eden herkesin üzerinde mutabık kaldığı şiir, bir bilgi metni olmaktan öteye geçemez.
Çalışma geçmişi takriben 50 yıla dayanan bu seçmeler mecmuası yaklaşık on bin sayfa yazma, basma ve Lâtin harfleriyle hazırlanmış divanların taranmasıyla elde edilmiştir. Mecmuada 88 şair şiirleriyle yer almaktadır. Şairlerle ilgili bilgiler kısa tutulmuştur. Şiir örnekleri seçilirken genellikle gazeller tercih edilmiştir. Yararlanılan kaynaklar gösterilmiştir. Kitabın sonuna şiirlerde geçen ve izahı gereken bilgileri ihtiva eden “Istılahlar ve Açıklamaları” isimli bir bölüm eklenmiştir.

Kitapta yer alan şairler:

Abdî
Abdurrahman Râmî Çelebi
Âgâh
Ahmed Yârî
Âlî
Ârif
Nev’î-zâde Atâyî
Ayıntablı Hâfız Abdülmecid-zâde
Âzim
Şeyhü’l-İslâm Bahâyî
Behcetî
Nehcî Dede (Besnili)
Beyânî
Birrî
Cem’î
Cevrî
Cezmî
Emîrî
Enîs Recep Dede
Fâik Mahmûd
Fâiz
Fâizî (Kaf-zâde)
Fasîh Ahmed Dede
Fehîm-i Kadîm
Fevzî
Feyzî (Topkapılı)
Azmi-zâde Hâletî
Hâlis
Hâmî-i Âmidî (Diyarbakırlı)
Hevâyî
Hikmetî
İsmetî
İzzetî
Kadrî
Kâmî
Kâşif
Kavsî
Kelîm, Patburun-zâde Eyüb Çelebi
Mahvî
Mantıkî
Rızâî (Mehmet Ali Çelebi)
Mezâkî Süleyman Dede
Nâbî
Nâdirî (Ganî-zâde)
Nahlî
Nâilî-i Kadîm
Nâzik Abdullah Efendi
Nazîm Yahyâ
Nazmî
Nedîm-i Kadîm
Nef’î
Nesîb Dede
Neşâtî
Neylî (Mirza-zâde Ahmed)
Ni’metî
Nisârî
Râmî Mehmed Paşa
Râsih
Rehâyî
Riyâzî
Sâbir Pârsâ
Sâbit
Sabrî-i Şâkir
Sabûhî Dede
Sa’dî Çelebi
Safvetî (Mehmet Efendi)
Rüşdî
Kâtib-zâde Sâkıb
Arpa Emini-zâde Mustafa Sâmî
Sehmî
Selânikli Es’ad
Sezâyî-i Gülşenî
Sıdkî Paşa
Sükkerî
Şehrî
Şeyhi
Şeyhü’l-İslâm Yahyâ
Şûhî Bengî-zâde
Tâlib (Bosnalı)
Tecellî
Tıflî
Vahyî
Vecdî
Vecîhî
Veysî
Yümnî
Zârî
Zuhûrî