Makâlât-ı Târihiyye ve Edebiyye

Tanzimat Dönemi’nde Türk edebiyatına giren makale türü Namık Kemal, Şemsettin Sami, Ahmet Mithat Efendi, Nabizade Nazım, Süleyman Nazif gibi isimlerin uğraşları neticesinde önemli gelişme kaydeder. Bilhassa gazetelerin yaygınlaşması ile makale yazarlarının sayısında da artış olmuştur. Avrupa’ya gidip gelen birçok Osmanlı aydını, düşüncelerini halka daha kolay aktarabilme adına makale türüne yönelmiştir. Özellikle Namık Kemal’in tarih, edebiyat, siyaset, aile kurumu ve din hakkında düşüncelerini dile getirdiği makaleleri dikkat çekicidir. Kemal’in İbret ve Hürriyet başta olmak üzere birçok gazetede yazdığı makaleleri 1909’da bir araya getirilerek Makâlât-ı Siyasîyye ve Edebîyye başlığıyla kitap olarak basılır. Namık Kemal’in gerek makalelerinde gerek tarih konulu eserlerinde benimsediği üslup başta Süleyman Nazif olmak üzere birçok kişiyi etkilemiştir. Bu kişilerden biri olan Ali Nusret de Makâlât-ı Târihiyye ve Edebiyye adlı eserine aldığı makalelerinde üstadının yolunda giderek tarih ve edebiyat konusunda daha çok halk yararını gözetmiş, özellikle tarih hakkındaki görüşleri ile üstadının düşüncelerine yaklaşmıştır.          

Bu çalışmada Ali Nusret’in Makâlât-ı Târihiyye ve Edebiyye adlı eserini Latin harflerine aktardık. Metinde bulunan bazı Farsça beyitleri de Türkçeye çevirdik. Ayrıca eserin muhtevası hakkında kısa bir değerlendirme yaparak okuyucunun eser hakkında bilgi sahibi olmasına olanak tanıdık.