(İstanbul, 1 Mart 1847 – İstanbul, 31 Ocak 1914) 

“Üstat Ekrem” unvanıyla anılagelmiştir. Şair, romancı, oyun yazarı ve eleştirmen olarak Recâîzâde Mahmûd Ekrem, Yeni Osmanlılara eklemlenerek modern Türk edebiyatının çok önemli bir evresine kendiliğinden yerleşir. Küçük yaşta babasından Arapça Farsça öğrenmesi, yeni açılan mekteplerde okuması, henüz on beş yaşında Mektûbî Kalemi’nde çalışmaya başlaması, burada hem Leskofaçlı Galib ve Hersekli Hikmet gibi son divan şairlerini hem de Namık Kemal ve Âyetullah Bey gibi Yeni Osmanlı modernistlerini tanıması, bu sırada Fransızca öğrenip çeviriler yapması, gazetecilik deneyimi (1867’de Namık Kemal’in Fransa’ya kaçarken Tasvîr-i Efkâr’ın sorumluluğunu ona bırakması), Şûrâ-yı Devlet üyesi olması ve ayrıca uzun yıllar (1878-1887) edebiyat hocalığı yapması (Mekteb-i Sultânî ve Mekteb-i Mülkiyye’de) onu halef ve selefleri arasında asıl birleştirici çizgi yapar.